W cieniu burzliwych rozmów światopoglądowych uciekają nam rzeczy, które wpływ mają na nas wszystkich, o których my – ludzie świadomi i wolni – musimy wiedzieć. Jeśli czytasz regularnie mój fanpage, szczególnie cykl #NaukaPrzyKawie to wiesz, że krytykowałem rząd za politykę finansową. Tym razem czas na pozytywną informację i moją krótką opinię z tym związaną, ponieważ w mojej ocenie mamy do czynienia z pierwszym realnym sukcesem rządów Prawa i Sprawiedliwości.

Deficyt Najniższy od 7 lat – fakty

Za czas styczeń – sierpień 2016 deficyt finansów publicznych był najniższy od 7 lat (oczywiście za analogiczne okresy). Na początek poznajmy kilka suchych faktów, które wyciągnąłem ze strony Ministerstwa Finansów:

Przyjrzyjmy się danym związanym z głównymi przychodami podatkowymi, bo te pokazują pewną ciekawą rzecz.

Na zielono zaznaczyłem dwa największe wzrosty, przyjrzymy im się za chwilkę. Tymczasem spójrzmy na podobne zestawienie, ale z kategorii wydatków. Interesująca, choć przerażająca jest jedna pozycja.

Dużo liczb, sporo tabelek, złotówek i procentów. Przejdźmy zatem do mojej krótkiej analizy sytuacji – ponieważ najniższy deficyt zaskoczył nas wszystkich, a najbardziej chyba milczących jak grób przywódców opozycyjnych ugrupowań.

Niespodzianka czy odpowiedzialna polityka? Media lewicowe milczą – czyli jak to się w ogóle stało, że budżet zaskoczył wszystkich?

Przypomnijmy, co działo się w kampanii wyborczej. Wszyscy zastanawialiśmy się, jak możliwe będzie sfinansowanie programu 500+. Media lewicowe się nie zastanawiały,  one wiedziały, że się nie da. Przypomnijmy wyrywek informacji z obliczeń, jak wszyscy pamiętamy jednak – dość reprezentatywny. Za przykład weźmy informację z Gazety Wyborczej.

„Tylko trzy pomysły kandydata PiS niemal potroiłyby nasz ubiegłoroczny deficyt budżetowy. (..) Kandydat PiS przyznałby każdej rodzinie comiesięczny dodatek 500 zł na drugie, trzecie i kolejne dziecko do 18. roku życia.”

Jak wylicza Wyborcza „koszty takich zasiłków można szacować na co najmniej 20 mld zł rocznie”. Oczywiście liczby te przedstawiają mniej więcej matematyczną prawdę, sam się zastanawiałem wtedy w jaki sposób taki program da się zrealizować. Problem leży zupełnie gdzie indziej…

Większość krytykantów programu 500+ licząc koszty, postępowała według prostego wzoru

koszty = [ilość dzieci] * 500 zł * 12 miesięcy.

Ok, to jest kwota wydatków. Tylko że…

Te kwoty to NIE JEST koszt programu, ale jedynie wydatki programu!

Koszt programu = wydatki – przychody które są jego skutkiem.

Jakie przychody może spowodować program 500+?

Chyba każdy z nas, pomijając medialne gwiazdeczki, wie mniej więcej z jakimi kosztami wiąże się utrzymywanie rodziny. Kiedy rodzina dostaje więc 500 zł, rzadko zostawia je w skarpetce. Najczęściej tego samego miesiąca pieniądze te przepływają dalej przez krwiobieg gospodarki… zasilając budżet. Im więcej bowiem pieniędzy przepływa przez gospodarkę, tym więcej pieniędzy trafia przy okazji do budżetu dzięki podatkom – głównie konsumpcyjnym. Im więcej też przepływa pieniędzy przez gospodarkę, tym bardziej również pensje rosną, a wpływy z tytułu podatków dochodowych stają się większe.

Tyle teorii – czy sprawdziło się to w tym przypadku? Sprawdźmy.

Wpływy z głównego podatku konsumpcyjnego (VAT) wzrosły… o 7,4 % w stosunku do zeszłego roku! Największe jednak wpływy były związane z podatkiem PIT! Ten wzrósł aż o 7,7%.

Program 500+ to oczywiście nie jest jedyny koszt, jest jednak najbardziej kontrowersyjny. To co jednak najważniejsze, to że po uchwaleniu obecnego budżetu (pod koniec 2015 r.)  pojawiły się słuszne obawy związane z tym, czy budżet nie jest zbyt „rozbuchany”. Sam rozkładałem ręce gdy widziałem założony deficyt. Tak zupełnie nawiasem – dokładnie ta samo rozkładam ręce w tym roku. Tak naprawdę liderów lewicowych formacji w Polsce co chwila zajmowała nieodpowiedzialność budżetu.

Niebywale istotny jest fakt, że udaje się polskiemu rządowi obniżać deficyt, za co należą się gratulacje w pierwszym rzędzie Ministrowi Szałamasze (nota bene zdymisjonowanemu…). To pierwszy krok do racjonalizacji budżetu w ogóle – a w konsekwencji do obniżania długu. Czemu tak istotne jest dążenie do racjonalnego gospodarowania pieniędzmi?

O deficycie słów kilka – racjonalny budżet ratunkiem dla Polski

Jeśli ktoś chce doczytać na temat tego czym jest deficyt, a czym dług publiczny – zapraszam do odpowiedniego odcinka #NaukaPrzyKawie.

W mojej opinii zdecydowanie zbyt mało mówimy o tym, że finanse powinny być systematycznie uzdrawiane – przede wszystkim kosztem wydatków. Rząd powinien wiedzieć, że zależy nam na zdrowym budżecie. Czemu? Widzimy to w wydatkach – na samą obsługę długu poszło w okresie styczeń – sierpień poszło ponad 20 mld zł, zaś rokrocznie wychodzi około 30 mld zł!

Zastanówmy się na co moglibyśmy wydać te pieniądze, gdybyśmy nie musieli spłacać długu. Oto moje top 4:

Moglibyśmy rozwinąć poważnie podbój kosmosu

Moglibyśmy ZUPEŁNIE usunąć CIT

Moglibyśmy obniżyć PIT do… 6 %

Moglibyśmy uczynić z Polski militarną potęgę (400% obecnego budżetu armii)

Jeśli macie lepsze propozycje – zapraszam, będę robił kolejne infografiki;-)

Tak czy inaczej – do zniwelowania długu publicznego należy dążyć. Również dlatego, że gdy jesteśmy zadłużeni, jesteśmy również zależni od innych państw, a do jak największej (oczywiście do zdrowych granic) niezależności powinniśmy dążyć.

Co powinien teraz moim subiektywnym zdaniem zrobić rząd?

Obecny rząd pokazał, że finanse potrafi trzymać w ryzach – tym samym wymagania, jakie mu stawiamy, powinny wzrosnąć. Ja osobiście od początku podkreślam, że trzy podstawowe zadania rządu obecnie to:

• Uprościć prawo podatkowe
• Zderegulować/odbiurokratyzować prawo gospodarcze
• Obniżyć podatki

To samo podtrzymuję teraz – obecny system podatkowy nie tylko nie sprzyja, ale i poważnie przeszkadza w codziennym życiu, przede wszystkim przedsiębiorców. Jego poziom skomplikowania i niewydajność plasuje nas na szarym końcu każdego z rankingów. Sam w sobie jest anty-użyteczny i jego konstrukcje niekiedy zdają się wyglądać, jakby tworzył go jakiś anty-polski szpieg. Przykładów można mnożyć, dla niezorientowanych podam tylko jeden.

Przypuśćmy, że chcesz założyć firmę. Dajmy na to, że czytasz IT-Blog Wolnego Człowieka już jakiś czas, spłynął na Ciebie duch kreatywności i przedsiębiorczości i myślisz sobie „hmm, no dobra, zacząłem coś robić, tworzę, nagrywam i chciałbym zacząć sprzedawać. Założę działalność gospodarczą!”. Problemy zaczynają się już na samym początku. Dobrze wiemy wszyscy, że tworzenie firmy od zera to ciężka, mozolna praca, a efekty często mizerne – przede wszystkim na początku. Nie chcesz rzucać się na głęboką wodę, zbierasz przez pół roku pieniądze. Kiedy w końcu zaczynasz, otwierasz firmę „na boku” – pracujesz 40 godzin tygodniowo na etat, ale kolejne 30 lub 40 poświęcasz na rozwój firmy. W efekcie tyrasz od świtu po noc. Pierwsze efekty są, ale co to… nagle musisz płacić podatki. „Ok, podatki są ok, państwo jakoś musi wybudować drogi po których jeżdżę”. Problem w tym, jakie te podatki są. Otóż…

Na samym początku co miesiąc musisz płacić ~450 zł składek ZUS + podatek PIT (18% od dochodu)! To znaczy, że jeśli zarabiasz 500 zł, podatki zabierają Ci niemal wszystko. Jeśli zarabiasz 1000 zł, podatki to ponad połowa.

Po dwóch latach jednak, przechodzisz na tzw. duży ZUS. Od teraz płacisz… ponad 1100 zł + PIT! Wow, to naprawdę sporo. Jeśli zaczynasz, płacenie ponad 1100 zł za sam fakt, że masz działalność zakrawa o kpinę. Nawet nie dowcip, ale czystą, bardzo szyderczą kpinę…

Takich rzeczy w systemie podatkowym jest multum. Nasz system jest absurdalnie skomplikowany, drogi i niewydajny. Przez to tracimy My – podatnicy, oraz traci państwo, które również jest ofiarą złych podatków. PIT to ultra niewydajny podatek, który w dużej mierze zjada się sam (jego koszty są niebywale drogie).

W efekcie samej konstrukcji „systemu podatkowego” my dostajemy mało pieniędzy, państwo wydaje dużo, a przedsiębiorcy muszą się zastanawiać, czy przypadkiem nie robią błędu, zamiast zająć się odważnym rozwijaniem biznesu – to wszystko jest nie tak jak powinno być.

Dlatego właśnie w pierwszym rzędzie uprościć prawo podatkowe. Wtedy my nie będziemy musieli się zmagać z aż tak gigantyczną ilością absurdów, a państwo będzie mogło wydobyć oszczędności. W drugim rzucie (lub jednocześnie), ograniczać biurokrację i przerost prawa. Przez biegunkę legislacyjną i zawiłości prawne, gospodarka traci rocznie nawet do 200 mld zł. 200 mld zł! Niebywałe ilości pieniędzy, gdyby 1% z tego trafił do naszych kieszeni, każdy z nas byłby bogatszy o ponad 5000 zł. Gdyby 10% z tego trafiło do państwa (a przypominam, że podstawowy VAT to 23%, PIT = 18%, CIT = 19%), moglibyśmy z tego spłacić zupełnie zadłużenie za styczeń-sierpień. Oczywiście to bardzo uproszczone obliczenia, ale chodzi o oddanie skali zjawiska, jaki pożera nam biurokracja. Tak więc drugi krok – odbiurokratyzowanie. Trzeci – obniżka podatków. Poprzednie dwa były bez kosztowe. Mogły jednak dać i nam i państwu pieniądze, które potrzebne będą do obniżki długu, oraz… obniżki podatków. Gdy zaś podatki pójdą w dół, wszyscy zaczniemy się bogacić. W efekcie – państwo również zacznie się stawać coraz bogatsze. Nie można jednak zacząć od obniżki, ponieważ trzeba się liczyć z obniżeniem wpływów (a nawet jeśli będzie podwyżka wynikająca z krzywej Laffera, to nie można jej przewidzieć liczbowo).

Tak więc, podsumowując – Po pierwsze uproszczenie prawa podatkowego. Po drugie – deregulacja, po trzecie – obniżka podatków.

Ja nazywam się Marek Czuma, a to jest IT-Blog Wolnego Człowieka

Piszę do Ciebie prosto z Łodzi

Jeśli uważasz, że o ważnych rzeczach powinniśmy wiedzieć i rozmawiać, dołącz do mojego fanpage’a na Facebook’u. Jeśli chcesz być na bieżąco z tym co robię, zostaw swojego maila. To co mogę obiecać, to zawsze w 100% wartościowe treści.